Produkcja prądu dzięki odnawialnym źródłom energii zyskuje popularność. Rozwój OZE leży w interesie wszystkich, gdyż nie powoduje zanieczyszczeń środowiska i pozwala wypracować oszczędności – przede wszystkim w przypadku fotowoltaliki. Wyjaśniamy, kim jest prosument w kontekście odnawialnych źródeł energii.
Popularność odnawialnych źródeł energii wynika m.in. z rozwoju nowoczesnych technologii, możliwości wygenerowania oszczędności oraz uzyskania dofinansowań, a także z czytelnych i jasnych regulacji prawnych. Jest to bardzo czyste rozwiązanie pod względem ekologicznym. Perspektywa darmowego prądu z energii słonecznej jest niezwykle kusząca.
Własna elektrownia słoneczna pozwala uzyskiwać czystą energię, którą można wykorzystać do zasilania urządzeń domowych, ogrzania wody czy zasilania oświetlenia zewnętrznego. Taka elektrownia może działać na różne sposoby. Najpopularniejszy jest model prosumencki. Warto zastanowić się, kim jest prosument oraz w jaki sposób się rozlicza. Definiujemy, kim jest prosument, a także przybliżamy zasady działania prosumenckiego systemu rozliczeń. Szczegółowe informacje znajdziesz poniżej.
Prosument – co to oznacza?
„Prosument” to połączenie dwóch słów – „producent” i „konsument”. Określa nowe zjawisko rynku energetycznym. Termin ten odnosi się przede wszystkim do fotowoltaiki oraz odnawialnych źródeł energii OZE. Prosumentami są wytwórcy energii elektrycznej – produkują prąd dzięki instalacji paneli fotowoltaicznych na dachu czy w ogrodzie, a następnie wykorzystują go na swoje potrzeby. Często są to małe i średnie przedsiębiorstwa wykorzystujące zieloną energię oraz osoby prywatne, które inwestują w dom ekologiczny.
Prosument to osoba, kto przyczynia się do wytwarzania produktu, w tym kontekście energii elektrycznej, a także sama z niego korzysta. Prosumentem mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i firmy z różnych branż. Nie muszą zawodowo zajmować się produkowaniem energii. Firma może po prostu posiadać instalację fotowoltaiczną na dachu biura, gospodarstwa rolnego lub hali produkcyjnej.
Prosumentem może zostać każdy odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną za sprawą paneli fotowoltaicznych, jeśli ich moc nie przekracza 50 kW – m.in. osoby prywatne, osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne, przedsiębiorstwo, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe czy jednostki sektora finansów publicznych, gospodarstwa domowe, fundacje, stowarzyszenia, a nawet kościoły. W ten sposób można czerpać korzyści z produkcji energii, a poza tym rozwiązane to zapewnia energetyczną niezależność.
Ustawa prosumencka – co trzeba wiedzieć?
Zasady rozliczania prosumentów określa Ustawa o odnawialnych źródłach energii. Została znowelizowana w kwietniu 2021 roku. Wcześniej prosumentem mogła być jedynie osoba fizyczna produkująca na własne potrzeby energię elektryczną. Jak już wspomnieliśmy, może to być osoba prywatna lub firma.
Po nowelizacji za najważniejszy wyznacznik uznaje się moc instalacji fotowoltaicznej znajdującej się na danym terenie – na dachu budynku lub na posesji. Jeżeli jest to mikroinstalacja do mocy 50 kW, jej inwestor jest traktowany jako prosument.
Zasady rozliczania prosumentów
Praca instalacji fotowoltaicznej zależy przede wszystkim od dostępu do energii słonecznej. Gdy świeci słońce, panele wytwarzają większą ilość energii elektrycznej, a w zachmurzone dni – znacznie mniej. W okresie jesienno-zimowym fotowoltaika staje się znacznie mniej wydajna.
Status prosumenta to też atrakcyjny sposób rozliczenia energii elektrycznej z zakładem energetycznym. Gromadzenie nadwyżek uzyskanych w okresie letnim pozwalało do niedawna zasilać urządzenia także w zimnych i pochmurnych miesiącach. Można było przekazać te nadwyżki do sieci elektrycznej, gdzie były magazynowane i gotowe do wykorzystania w wybranym czasie podczas danego roku rozliczeniowego.
Zmiany od kwietnia 2022 roku
Sytuacja zmieniła się po 1 kwietnia 2022 roku, kiedy zaczęła obowiązywać znowelizowana ustawa o OZE, a także tzw. net-billing. Nowy system polega na rozliczeniach finansowych. W depozycie gromadzona jest kwota wynikająca z rozliczenia oddanej do sieci energii oraz energii z sieci odebranej. Kwota ta jest naliczana po stawkach:
- cena sprzedaży energii elektrycznej z fotowoltaiki przez prosumenta do sieci to miesięczna stawka Rynkowej Ceny Energii,
- cena zakupu energii elektrycznej z sieci to obowiązująca w danym roku taryfa za energię elektryczną. Zależy ona od tego, na terenie jakiego operatora zamontowano instalację fotowoltaiczną.
Prosument sprzedaje zatem nadwyżki energii po określonej cenie, a w przypadku pobrania energii z sieci musi za nią zapłacić. Zmiany w przepisach sprawiły, że fotowoltaika nie jest już tak korzystną inwestycją. Prosument jest zmuszony sprzedać nadwyżki i w razie potrzeby po prostu kupić energię po cenach rynkowych.
Dodajmy, że zmiany zostały podzielone na kilka etapów. Ostatnim krokiem przejścia na system net billingu będzie rozliczanie energii elektrycznej przesłanej do sieci wg stawki ustalanej godzinowo. Ma to zacząć obowiązywać od 1 lipca 2024 r. Cena energii elektrycznej pobranej z sieci ma być zgodna z taryfą operatora.
Korzyści z bycia prosumentem
Własna instalacja fotowoltaiczna produkująca prąd z promieni słonecznych ma wiele zalet. Jest to przede wszystkim długofalowa inwestycja, której pozytywne efekty będą odczuwalne przez wiele lat – także przez następne pokolenia. Gdy koszty się zwrócą, prosument będzie wytwarzać zieloną energię za darmo. Jeśli nie chcesz martwić się o wysokie rachunki za prąd, warto zastanowić się nad tym, by zostać prosumentem.
Firma czy dom ma dzięki temu rozwiązaniu większą niezależność energetyczną. Ewentualne awarie sieci i braki w dostawie prądu nie będą zatem problemem. Poza tym prosumenci żyją w zgodzie z trendami ekologicznymi i przyczyniają się do poprawy kondycji krajowej energetyki, co jest nieocenioną korzyścią dla całego społeczeństwa.
Kim jest prosument i jakie są jego główne cechy?
Prosument to osoba lub firma, która jednocześnie produkuje i konsumuje energię elektryczną. Wytwarza prąd z odnawialnych źródeł energii (OZE, najczęściej za pomocą instalacji fotowoltaicznej) na własne potrzeby, ale może również sprzedawać nadwyżki do sieci.
Jakie zmiany wprowadzono dla prosumentów w 2022 roku?
Od kwietnia 2022 roku zaczął w Polsce obowiązywać system net-billing, który zastąpił wcześniejszy sposób rozliczeń prosumentów. W nowym systemie prosumenci sprzedają nadwyżki energii po cenach rynkowych i kupują energię z sieci po stawkach operatora. Po wprowadzeniu tych zmian inwestycja w fotowoltaikę stała się mniej opłacalna niż wcześniej.
Jakie są korzyści z posiadania własnej instalacji fotowoltaicznej?
Własna instalacja fotowoltaiczna daje prosumentowi większą niezależność energetyczną i umożliwia obniżenie rachunków za prąd. Początkowo prosument ponosi koszty instalacji, jednak później może wytwarzać energię elektryczną właściwie za darmo. Warto pamiętać, że korzystanie z OZE ma też pozytywny wpływ na środowisko.
Na jakich zasadach rozlicza się prosumentów?
Zasady rozliczania prosumentów są określone przez Ustawę o odnawialnych źródłach energii. Prosumenci rozliczają się z nadwyżek energii, które oddają do sieci, w ramach systemu net-billing. Cena sprzedaży tej energii i zakupu energii od operatora opiera się na stawkach rynkowych.
Czy warto zostać prosumentem?
Zostanie prosumentem pozwala oszczędzić na kosztach energii elektrycznej. Oprócz tego osiąga się duży komfort energetycznej niezależności – nie trzeba się martwić przerwami w dostawie prądu albo jego rosnącymi cenami Dzięki różnym możliwościom dofinansowania instalacji OZE jest to też rozwiązanie bardziej przystępne.
Źródła
- https://www.instalacjebudowlane.pl/10513-77-12394-dom-ekologiczny–jakie-rozwiazania-wybrac.html